Fasulye, insan veya hayvan yemi kullanılan çiçekli bitki familyası Fabaceae’nin birkaç cinsinden birinin tohumudur. Kaynatma, kızartma ve fırınlama dahil olmak üzere birçok farklı şekilde pişirilebilirler ve dünya çapında çeşitli geleneksel yemeklerde kullanılırlar. Taze, konserve, turşu ve kurutulmuş olarak tüketilebilir.
Fasulye (Phaseolus vulgaris L.); protein, fosfor, çinko, demir, B1 vitamini ve lif bakımından zengin bir gıdadır. Fasulye, dünyanın birçok bölgesinde, özellikle Orta ve Güney Amerika ve Afrika’da önemli bir temel gıdadır.
Fasulye tohumu için konuşursak, iki temel bitki büyüme alışkanlığı bulunur: determinat (çalı) veya indeterminat (sarmaşık veya sırık). Örneğin, lacivert fasulye çalı veya sarmaşık türü olabilir.
Fasulye Tohumu, toprak sıcaklıkları sürekli olarak 14 derecenin üstüne çıktığı zamanlarda ekilmelidir. Mahsul 300 – 1500 metre rakıma aralıklarında iyi sonuç verir. Bununla birlikte, düşük irtifa bölgelerinde daha hızlı büyür ve olgunlaşır. Ama hastalıkla mücadelenin çok iyi olması gerekir.
Fasulye, 800 – 2000 mm arasında iyi yıllık yağış yağmurla beslenen üretim için uygundur. Yağış yetersizse sulama yapılmalıdır. Çok fazla yağmur veya uzun kuru havalar iyi değildir ve verimi azaltır. Çiçeklenme sırasında aşırı yağış çiçek boğulmasına ve hastalık vakalarının artmasına neden olur. Hasat sırasında kuru hava koşullarına ihtiyaç vardır.
Fasulye, 15 – 33 derece arasında büyür. Ancak, 20-25 derece santigratlık bir optimum büyüme sıcaklığı daha iyi olur. Nispeten yüksek sıcaklıklar çiçeklenme ve bakla sertleştirme işlemlerini etkiler. Mahsul dona karşı çok hassastır.
Fasulye, Organik madde yönünden zengin, yabancı otlardan arındırılmış ve 6.5-7.5 arası optimum PH değerine sahip iyi drene edilmiş bir topraklarda daha iyi gelişir. Suya sürekli doygun topraklarda büyüme zayıftır.
Fasulye bitkisinde yayılma tohumlarla yapılır. Sertifikalı tohumların veya hastalıksız tohumların kullanılması tavsiye edilir. Buruşuk, hasarlı ve hastalıklı tohumlar ekilmemelidir. Üretim yağmurla besleniyorsa dikim yağmurların başlangıcında yapılmalıdır. Ekimdeki gecikme ekin hatasına veya verimin düşmesine neden olabilir.
Tohumlar 2 – 3 cm derinlikte ekimi yapılmadır.
Sıra Arası Mesafe 60 – 70 cm Sıra Üzeri Mesafe 5 – 15 cm olmalıdır.
Dekara yaklaşık 3 kg fasulye tohumu düşmesi beklenir.
Ekilişler sırt üstüne yapılırsa hastalıkla mücadele konusunda daha iyi olur. Fasulye tohumları, çeşitliliğe ve çevresel faktörlere bağlı olarak 4-7gün içinde çimlenir.
Fasulyede optimal üretim için, mahsulün hem makro hem de mikro besin elementleri olan yeterli besinlerle beslenmesini sağlamak önemlidir. Çünkü bu tür besinlerden yoksun bırakılırsa mahsul zayıflar ve patojenlerin saldırısına karşı çok hassas hale gelir. Bu daha sonra verimi düşürür.
Dikim sırasında DAP uygulanması tavsiye edilir. Topraktaki organik madde miktarı göz önüne alındığında, başka gübreler de uygulanabilir. Bitkilerin besin alımını arttırmanın yanı sıra büyümelerini teşvik etmek için organik gübreler de atılabilir. Bununla birlikte, bu bazal gübreler, bitkiler için çok hayati olan çok çeşitli besin elementlerine sahip oldukları için yaprak gübreleri ile desteklenmelidir.
Farklı fasulye çeşitlerini göz önünde bulundurarak, ekimden 60-110 gün sonra hasat için hazırdır. Olgunlukta bitkiler olgunlaşır ve yapraklar sarımsı kahverengiye dönüşür. Fasulye yeşil veya kuru olduğunda hasat edilebilir.
Yeşil fasulye 8-10 gün buzdolabında saklanabilir. Buzluklarda bu süre çok daha fazla uzayabilir. Kuru fasulye bir yıl veya daha uzun süre serin ve kuru bir yerde saklanabilir.
Fasulye bitkisinde hastalığa neden olan patojenlerin çoğu toprak kaynaklı ve kalıntı kaynaklıdır. Üç yıllık ürün rotasyonu, çoğu patojenin inokulumunu azaltmaya yardımcı olur ve beyaz küf bir alanda şiddetli ise dört yıllık bir rotasyon önerilebilir.
Bununla birlikte, mahsul rotasyonu bir “tedavi” değildir, çünkü birçok patojen hava yoluyla taşınan ve yakındaki alanlardan üflenebilen sporlar üretir. Tarladan tarlaya spor yayılımı (ve bazı durumlarda çok daha büyük mesafeler), beyaz küf ve pasa neden olan patojenler arasında en dikkat çekicidir. Sonuç olarak, alan seçimi de önemlidir; mümkünse, geçen yıl ciddi şekilde pas bulaşmış bir tarlanın yanına dikmekten kaçının.
Ürün rotasyonu, hastalık yönetimi için etkili bir yönetim aracı olabilir. Bazı durumlarda, pas gibi bir hastalık sadece kuru fasulyeleri enfekte edebilir, bu nedenle başka herhangi bir ürüne rotasyon etkilidir.